Η 20ή Απριλίου – ή απλώς «4/20» – έχει εξελιχθεί σε ένα πολιτισμικό φαινόμενο με παγκόσμιες διαστάσεις. Όχι, δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι ένα άτυπο σύμβολο, ένας συνθηματικός αριθμός που κουβαλάει μαζί του μια ιστορία εφηβικής επανάστασης, ακτιβισμού και μιας κουλτούρας που για δεκαετίες βρισκόταν στο περιθώριο.

Η αληθινή ιστορία του «420», όπως τη διηγούνται οι ίδιοι οι εμπνευστές του – οι Waldos – ξεκινά το 1971 στο San Rafael High School στην Καλιφόρνια. Οι πέντε φίλοι έλαβαν έναν χειρόγραφο χάρτη που υποδείκνυε το σημείο όπου ένας στρατιώτης του λιμανιού του Point Reyes είχε παρατήσει την παράνομη καλλιέργειά του με κάνναβη. Συναντιούνταν κάθε μέρα στις 4:20 μ.μ., μετά το μάθημα, κάτω από το άγαλμα του Λουί Παστέρ στην αυλή του σχολείου, για να αναζητήσουν το φυτό – και φυσικά να καπνίσουν. Αν και δεν βρήκαν ποτέ τη φυτεία, η ώρα συνάντησής τους έγινε το εσωτερικό τους αστείο και η λέξη-κλειδί: «420»

Το παράξενο είναι πως αυτή η εσωτερική «αστεία» συνήθεια δεν έμεινε μεταξύ φίλων. Το «420» εξαπλώθηκε…από στόμα σε στόμα και από τζιβάνα σε τζιβάνα. Μέσω προσωπικής σχέσης του ενός waldo με το μουσικό συγκρότημα Grateful Dead, ο όρος πέρασε στον ευρύτερο κύκλο της ροκ κουλτούρας και κατέληξε να διαδοθεί παγκοσμίως όταν το περιοδικό High Times τον υιοθέτησε στις αρχές της δεκαετίας του ’90.

Μπορεί το «420» να ξεκίνησε ως αθώος εφηβικός κώδικας, αλλά γρήγορα απέκτησε ακτιβιστικό χαρακτήρα. Η 20ή Απριλίου έγινε μια ημέρα κατά την οποία χιλιάδες άνθρωποι, από την Καλιφόρνια μέχρι τη Νότια Αφρική και από το Άμστερνταμ μέχρι την Αθήνα, διεκδικούν την αποποινικοποίηση της κάνναβης, την ενημέρωση γύρω από τις ιατρικές χρήσεις της, αλλά και την απομυθοποίηση του στιγματισμού.

Σε μεγάλες πόλεις όπως το Ντένβερ, η Ουάσινγκτον και το Τορόντο, η ημερομηνία συνοδεύεται από φεστιβάλ, ομιλίες, συναυλίες και – φυσικά – συλλογικές… εκπνοές καπνού. Όλα αυτά, φυσικά, όχι μόνο για το εορταστικό μέρος, αλλά και για να παραμείνει η κουβέντα γύρω από την κάνναβη ενεργή και ουσιαστική.

Η Ελλάδα ακολουθεί έναν πιο αργό αλλά σταθερό δρόμο. Από το 2019 έχει επιτραπεί η χρήση φαρμακευτικής κάνναβης, ενώ τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται και η καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης. Παρ’ όλα αυτά, η ψυχαγωγική χρήση παραμένει παράνομη, και η δημόσια συζήτηση πάνω στο θέμα συχνά σκοντάφτει σε παλιότερα ταμπού και ηθικές προκαταλήψεις.

Παρά τους περιορισμούς, ωστόσο, η ελληνική κοινότητα που υποστηρίζει την αποποινικοποίηση γίνεται ολοένα και πιο ενεργή, με φεστιβάλ (όπως το Athens Cannabis Expo) και διαδικτυακές καμπάνιες που ζητούν ένα σύγχρονο, επιστημονικά τεκμηριωμένο πλαίσιο νομοθέτησης.

Το «420» δεν είναι απλώς μια μέρα για «χαλάρωση». Είναι μια πολιτισμική αναφορά, μια υπενθύμιση ότι πίσω από τον καπνό υπάρχουν άνθρωποι, δικαιώματα, ιστορίες και απαιτήσεις για κοινωνική αλλαγή. Και είτε κάποιος συμμερίζεται τον σκοπό είτε όχι, δεν μπορεί να αγνοήσει την επιρροή που έχει ασκήσει το «420» στην παγκόσμια κουλτούρα.

Σε αυτό το σύντομο ντοκιμαντέρ του Forbes, τα μέλη των Waldos μοιράζονται την ιστορία πίσω από τον αριθμό «420», πώς ξεκίνησε ως ένας εσωτερικός κώδικας μεταξύ φίλων στο San Rafael High School το 1971 και πώς εξελίχθηκε σε παγκόσμιο σύμβολο της κουλτούρας της κάνναβης.​